سنگ کلیه یکی از شایع ترین انواع در لیست بیماری های کلیوی است. سنگ‌های کلیه (نفرولیتیازیس) در واقع رسوباتی از جنس مواد معدنی و نمکی هستند که در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند. جنس سنگ‌های کلیه معمولا اگزالات کلسیم است. سنگ دارای ساختاری تیز و کریستالی است و گاهی به اندازه‌ی یک توپ گلف رشد می‌کند.

این بیماری علت شایع خون در ادرار (هماچوری) و درد شدید در شکم، پهلو یا کشاله‌ی ران است. تولید سنگ در بین مردان بیشتر از زنان دیده‌می‌شود. بیشتر افرادی که به سنگ کلیه مبتلا می‌شوند در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی هستند.

طی چند دهه‌ی گذشته، درصد مبتلایان به سنگ‌های کلیه در ایالات متحده‌ی آمریکا رو به افزایش بوده‌است که به احتمال زیاد به مشکل همه‌گیر چاقی مربوط می‌شود.

سنگ کلیه چقدر شایع است؟

بر اساس تحقیقات، به‌طور میانگین از هر ۲۰ نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. سنگ می‌تواند در هر بخشی از دستگاه ادراری، از کلیه‌ها تا مثانه تشکیل شود.

غالبا هنگامی که ادرار غلیظ می‌شود، مواد معدنی متبلور شده و به هم می‌چسبند و سنگ تشکیل می‌شود. سنگ‌هایی که کوچک هستند می‌توانند خودشان دفع شوند که این فرآیند دفع سنگ می‌تواند بسیار دردناک باشد.

تشخیص به موقع این سنگ‌ها احتمال آسیب دائمی به مجاری ادراری و کلیه‌ها را کاهش می‌دهد. گاهی داروهای ضددرد و نوشیدن آب زیاد برای دفع سنگ کافی است اما در موارد دیگری که سنگ در مجاری ادراری گیر کرده‌باشد، با عفونت ادراری همراه شود یا عوارض جانبی ایجاد کند، ممکن است نیاز به عمل جراحی باز سنگ کلیه باشد.

اندازه سنگ کلیه چقدر است؟

در بیشتر موارد سنگ‌های کلیه اندازه نخود هستند. اما این سنگ‌ها می‌توانند در ابعاد کوچکتر به‌اندازه یک دانه شن یا ابعاد بزرگتری در اندازه توپ گلف هم ایجاد شوند. معمولا سنگ‌های کوچک از دستگاه ادراری عبور کرده و دفع می‌شوند. اما اگر سنگ بزرگ باشد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه‌کند.

نشانه ها و علائم سنگ کلیه چیست؟

تا زمانی‌که سنگ کلیه در کلیه حرکت نکرده و وارد مجاری ادراری نشده‌است، ممکن است هیچ علامتی را نشان ندهد، این سنگ‌ها به نام سنگ‌های خاموش معروف هستند. علائمی که ممکن است در بیمار ایجاد شود عبارتند از:

• درد: درد شدید در پهلو، پشت و زیر دنده‌ها که تغییر در وضعیت بدن باعث تسکین این درد نمی‌شود. این درد توسط بسیاری از افراد به عنوان بدترین درد زندگی آن‌ها توصیف شده‌است، حتی بدتر از درد زایمان یا شکستگی استخوان‌ها. این درد به قسمت تحتانی شکم، کشاله‌ی ران، آلت تناسلی یا بیضه نیز منتشر می‌شود.
• کیفیت درد: دردی که به‌صورت نوسانی وارد می‌شود و شدت آن متغیر است که به آن درد کولیکی یا کولیک کلیوی گفته‌می‌شود.
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• درد هنگام ادرار کردن
• ادرار صورتی، قرمز یا قهوه‌ای
• ادرار کدر و دارای بوی ناخوشایندتهوع و استفراغ
• نیاز مداوم به ادرار کردن
• ادرار کردن بیشتر از حد معمول
• تب و لرز: اگر عفونت در مجاری ادراری به همراه سنگ وجود داشته‌باشد، تب و لرز نیز ایجاد می‌شود.
• کاهش حجم ادرار
• وجود گلبول‌های سفید یا چرک در ادرار در آزمایش ادرار

در صورت بروز علائم و نشانه‌های نگران‌کننده‌ای مانند درد همراه با حالت تهوع و استفراغ، درد همراه با تب و لرز، وجود خون در ادرار، مشکل در دفع ادرار و درد شدیدی که نمی‌توانید آرام باشید و قرار گرفتن در هیچ موقعیتی درد را کاهش نمی‌دهد، به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه‌کنید.

منبع: gymju